کد مطلب:301738 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:149

روات قرن 05


213- ابوالحسین محمد بن احمد بن محمد بن احمد بن عبدالرحمن بن یحیی بن جمیع غسانی صیداوی متوفای 403 هجری.

(توثیقات): وی از محدثین است كه برای استماع حدیث مسافرتهای بسیاری كرده و خطیب بغدادی و دیگران او را توثیق نموده اند. (سیر اعلام النبلاء ج 17/ 152، الوافی بالوفیات ج 2/ 60).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن احمد صیداوی): تاریخ عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 67، 68.

214- حافظ ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن محمد بن حمدویه بن نعیم بن حكم ضبی حاكم نیسابوری ابن بیع طهمانی شافعی متوفای 405 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 128 سخن گفتیم.

(مصادر حدیث كساء به نقل از حاكم نیسابوری): المستدرك علی الصحیحین ج 2/ 416، ج 3/ 108، 132، 146، 147، شرح السنه ج 7/ 204، اسد الغابه ج 5/ 589.

215- احمد بن محمد بن احمد بن حماد واعظ ابوالحسین بن متبم متوفای 409 هجری.

(توثیقات): وی از محدثین معروفی است كه ذهبی به صداقت او اذعان


می نماید. (تاریخ بغداد ج 4/ 370، تاریخ الاسلام- حوادث و وفیات 401 هجری الی 420 هجری- ص 183، سیر اعلام النبلاء ج 17/ 288، الوافی بالوفیات ج 8/ 156).

(مصدر حدیث كساء به نقل از احمد بن محمد بن احمد واعظ): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 74، 75.

216- ابوعبدالله حسین بن عمر بن برهان غزال بغدادی بزاز متوفای 412 هجری.

(توثیقات): وی از شیوخ ابوبكر بیهقی و خطیب بغدادی است و توسط خطیب توثیق شده است. (تاریخ بغداد ج 8/ 82، سیر اعلام النبلاء ج 17/ 265).

(مصدر حدیث كساء به نقل از حسین بن عمر غزال): السنن الكبری ج 7/ 63.

217- ابوالحسین محمد بن حسین بن محمد بن فضل بغدادی قطان ازرق متوفای 415 هجری.

(توثیقات): بر اساس گفته ی ذهبی در اعلام النبلاء، وی باجماع علماء عامه موثق است. (تاریخ بغداد ج 2/ 249، سیر اعلام النبلاء ج 17/ 331، شذرات الذهب ج 3/ 203).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن حسین ازرق): السنن الكبری ج 2/ 149.


218- ابوصادق محمد بن احمد بن محمد بن احمد بن شاذان نیسابوری صیدلانی متوفای 415 هجری.

(توثیقات): ذهبی از او با عناوینی چون فقیه و امام و ادیب یاد می نماید. وی از شیوخ حافظ ابوبكر بیهقی است. (سیر اعلام النبلاء ج 17/ 401).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوصادق صیدلانی): واهد التنزیل ج 2/ 60، 61/ ح 718.

219- ابوالحسن علی بن احمد بن عبدان بن فرج بن سعید بن عبدان شیرازی اهوازی جار متوفای 415 هجری.

(توثیقات): ذهبی درباره ی او می گوید: «ثقه مشهور عالی الاسناد». وی از شیوخ ابوالقاسم قشیری و ابوبكر بیهقی است. (سیر اعلام النبلاء ج 17/ 397).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوالحسن اهوازی): شواهد التنزیل ج 2/ 17، 32، 44، 45، 58، 74، 75/ ح 649، 673، 691، 692، 713، 743.

220- ابومحمد عبدالله بن یحیی بن عبدالجبار سكری بغدادی (معروف به ابن وجه العجوز) متوفای 417 هجری.

(توثیقات): خطیب بغدادی به صداقت وی اذعان دارد و ذهبی او را توثیق نموده است. (تاریخ بغداد ج 10/ 199، سیر اعلام النبلاء ج 17/ 386، تذكره الحفاظ ج 3/ 1037، طبقات ابن قاضی شهبه ج 1/ 317).


(مصدر حدیث كساء به نقل از ابومحمد سكری): شواهد التنزیل ج 2/ 20، 21/ ح 655.

221- ابوسعید محمد بن موسی بن فضل بن شاذان صیرفی ابن ابی عمرو نیسابوری متوفای 421 هجری.

(توثیقات): ذهبی در اعلام النبلاء وی را توثیق نموده است. (سیر اعلام النبلاء ج 17/ 350، شذرات الذهب ج 3/ 220).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوسعید صیرفی): شواهد التنزیل ج 2/ 56، 73، 74/ ح 707، 741.

222- ابوبكر احمد بن حسن بن حافظ ابی عمرو احمد بن محمد حرشی حیری متوفای 421 هجری.

(توثیقات): وی قاضی القضات خراسان بوده و ابوبكر محمد بن منصور سمعانی او را توثیق نموده است. عبدالغافر فارسی می گوید: «وی در میان معاصرین خود صحیحترین سماع را داشته و از دیگران دقیقتر و دیانت و اعتقادش از سایرین كاملتر بوده است». حاكم نیز از او بسیار تمجید می نماید. (سیر اعلام النبلاء ج 17/ 356، الوافی بالوفیات ج 6/ 306، طبقات الشافعیه ج 4/ 6).

(مصدر حدیث كساء به نقل از احمد بن حسن حرشی): شواهد التنزیل ج 2/ 60، 61/ ح 718.

223- حافظ ابواسحاق احمد بن محمد بن ابراهیم نیسابوری ثعلبی


متوفای 427 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 97 سخن گفتیم.

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابواسحاق ثعلبی): شواهد التنزیل ج 2/ 42،41، 45، 46، 86، 87/ ح 689، 693، 762، فرائد السمطین ج 2/ 18، 19/ ح 362.

224- حافظ ابوالقاسم حمزه بن یوسف بن ابراهیم بن موسی بن ابراهیم بن محمد قرشی سهمی متوفای 428 هجری.

(توثیقات): ذهبی وی را از حفاظ و ائمه ی اهل حدیث برمی شمارد و ابن العماد حنبلی او را توثیق می كند. (تهذیب تاریخ دمشق ج 4/ 456،سیر اعلام النبلاء ج 17/ 469، تذكره الحفاظ ج 3/ 1089، شذرات الذهب ج 3/ 231).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوالقاسم سهمی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 68.

225- حافظ ابوبكر احمد بن علی بن محمد بن ابراهیم بن منجویه یزدی اصبهانی ساكن نیسابور متوفای 428 هجری.

(توثیقات): علمای عامه وی را در نقل حدیث امام و موثق می دانند. (سیر اعلام النبلاء ج 17/ 438، تذكره الحفاظ ج 3/ 1085، شذرات الذهب ج 3/ 323).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوبكر احمد بن علی اصبهانی): شواهد التنزیل ج 2/ 63، 64/ ح 722.


226- حافظ ابونعیم احمد بن عبدالله بن احمد بن اسحاق بن موسی بن مهران اصبهانی مهرانی متوفای 430 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 97 سخن گفتیم.

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابونعیم اصبهانی): ذكر اخبار اصبهان ج 1/ 143، ج 2/ 223 (ط لیدن: ج 1/ 108، ج 2/ 253).

227- ابوبكر احمد بن محمد بن احمد بن عبدالله بن حارث تمیمی حارثی متوفای 430 هجری.

وی از تلامیذ ابوالشیخ و دارقطنی می باشد و خود استاد و شیخ روایتی بسیاری از افراد از جمله ابوبكر بیهقی بوده است. ذهبی درباره ی او می گوید: «كان اماما فی العربیه». (تاریخ الاسلام- حوادث و وفیات 421 هجری الی 440 هجری - ص 281، تذكره الحفاظ ج 3/ 1097، شذرات الذهب ج 3/ 245).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوبكر تمیمی حارثی): شواهد التنزیل ج 2/ 21، 22، 30، 31، 71/ ح 656، 670، 738.

228- ابوطالب محمد بن محمد بن ابراهیم بن غیلان بن عبدالله بن غیلان بن حكیم همدانی بغدادی بزاز متوفای 440 هجری.

(توثیقات): خطیب بغدادی از وی استماع حدیث نموده و او را توثیق كرده است. ذهبی نیز از وی با عنوان «الشیخ الامین» یاد می نماید. (تاریخ بغداد ج 3/ 234، المنتظم ج 15/ 317، البدایه و النهایه ج 12/ 74، سیر اعلام


النبلاء ج 17/ 598، الوافی بالوفیات ج 1/ 119).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابن غیلان): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 70.

229- ابوعلی حسن بن علی بن محمد بن علی بن احمد بن وهب تمیمی بغدادی واعظ معروف به ابن مذهب متوفای 444 هجری.

(توثیقات): ذهبی از وی با عنوان «امام عالم» و «مسند عراق» یاد می نماید، و ابن كثیر نیز در كتاب خود به تدین او اشاره دارد. وی راوی تمامی مسند احمد بن حنبل از قطیعی است. (تاریخ بغداد ج 7/ 390، سیر اعلام النبلاء ج 17/ 640، البدایه و النهایه ج 12/ 80).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابن مذهب): علاوه بر مصادر «مسند احمد» - كه ذیل نام احمد بن محمد بن حنبل آوردیم- مراجعه بفرمایید به: تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 64، 66، 67، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 63، 69، فرائد السمطین ج 2/ 22، 23/ ح 364.

230- ابوالحسین محمد بن ابی محمد عبدالرحمن بن ابی نصر عثمان بن قاسم بن معروف تمیمی دمشقی متوفای 446 هجری.

(توثیقات): ذهبی آنگاه كه از او سخن می گوید با این عنوان از او یاد می نماید: «العدل الكبیر، المامون المحدث». ذهبی می گوید: «آنگاه كه وی از دنیا رفت تمام شهر (دمشق) تعطیل شد». (سیر اعلام النبلاء ج 17/ 648، شذرات الذهب ج 3/ 274).


(مصدر حدیث كساء به نقل از محمدبن ابی محمد تمیمی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 62، 63.

231- ابوطالب محمد بن علی بن فتح حربی عشاری متوفای 451 هجری.

(توثیقات): خطیب بغدادی او را توثیق نموده و ذهبی وی را فردی فقیه و عالم و زاهد معرفی می نماید. (تاریخ بغداد ج 3/ 107، سیر اعلام النبلاء ج 18/ 48، الوافی بالوفیات ج 4/ 130).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوطالب عشاری): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 66، 67.

232- ابوسعد محمد بن عبدالرحمن بن محمد بن احمد بن محمد بن جعفر نیسابوری جنزروذی (یا كنجروذی) متوفای 453 هجری.

(توثیقات): ذهبی با الفاظی چون شیخ فقیه و مسند خراسان از وی یاد می كند و اقوال عبدالغافر بن اسماعیل را در مدح وی نقل می نماید. (سیر اعلام النبلاء ج 18/ 101، الوافی بالوفیات ج 3/ 231).

(مصدر حدیث كساء به نقل از محمد بن عبدالرحمن جنزرودی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 65.

233- ابومحمد حسن بن علی بن محمد بن حسن شیرازی بغدادی جوهری مقنعی متوفای 454 هجری.


(توثیقات): خطیب بغدادی وی را موثق معرفی نموده و ذهبی پس از اذعان نمودن به صداقت وی می گوید: «كان من بحور الروایه». (تاریخ بغداد ج 7/ 393، سیر اعلام النبلاء ج 18/ 68).

(مصادر حدیث كساء به نقل از حسن بن علی جوهری): شواهد التنزیل ج 2/ 67، 70/ ح 731، 736، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 61، 65.

234- ابوالقاسم ابراهیم بن منصور بن ابراهیم بن محمد سلمی كرانی اصبهانی معروف به «سبط بحرویه» و «كران» متوفای 455 هجری.

(توثیقات): ذهبی او را توثیق كرده و یحیی بن منده وی را فردی صالح معرفی نموده است. (سیر اعلام النبلاء ج 18/ 73، شذرات الذهب ج 3/ 296).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوالقاسم كرانی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 65، 69، و (ترجمه الحسین ع) ص 77، 78.

235- ابوعثمان سعید بن ابی سعید احمد بن محمد بن نعیم بن اشكاب نیسابوری معروف به عیار متوفای 457 هجری.

عبدالغافر درباره ی وی می گوید: «او شیخی از شیوخ خراسان بود و به نقل حدیث اشتهار داشت». (اكمال ابن ماكولا ج 6/ 287، تهذیب تاریخ ابن عساكر ج 6/ 118، سیر اعلام النبلاء ج 18/ 86).

(مصدر حدیث كساء به نقل از سعید بن ابی سعید عیار): تاریخ ابن


عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 72.

236- حافظ ابوبكر احمد بن حسین بن علی بیهقی متوفای 458 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 210 سخن گفتیم.

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوبكر بیهقی): السنن الكبری ج 2/ 149، ج 7/ 63، مناقب الخوارزمی ص 22، 23.

237- ابوتمام علی بن محمد بن حسین (یا حسن) بن یزداد واسطی متوفای 459 هجری.

(توثیقات): وی در واسط به نقل حدیث و قضاوت اشتغال داشته و خطیب بغدادی صداقت او را مورد تایید قرار داده است. (تاریخ بغداد ج 12/ 103، سیر اعلام النبلاء ج 18/ 212، تاریخ الاسلام- حوادث و وفیات 440 هجری الی 460 هجری- ص 473).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوتمام واسطی): مناقب ابن مغازلی ص 304، 305/ ح 349، 350.

238- حافظ ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبر نمری قرطبی اندلسی مالكی متوفای 463 هجری.

(توثیقات): وی از بزرگان عامه است و صاحب كتاب الاستیعاب می باشد. ذهبی درباره ی او می گوید: «كان اماما دیا، ثقه، متقنا، علامه،


متبحرا». (وفیات الاعیان ج 7/ 66، تذكره الحفاظ ج 3/ 28، سیر اعلام النبلاء ج 18/ 153).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابن عبدالبر قرطبی): الاستیعاب- ذیل ترجمه ی علی بن ابی طالب ع- ج 3/ 204.

239- ابوحامد احمد بن حسن بن محمد بن حسن بن ازهر ازهری نیسابوری شروطی متوفای 463 هجری.

(توثیقات): ذهبی در سیر اعلام النبلاء به عدالت و صداقت وی تصریح می نماید و ابن العماد حنبلی او را توثیق می كند. (سیر اعلام النبلاء ج 18/ 254، شذرات الذهب ج 3/ 311).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوحامد ازهری شروطی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 63.

240- حافظ ابوبكر احمد بن علی بن ثابت خطیب بغدادی متوفای 463 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 154 سخن گفتیم.

(مصدر حدیث كساء به نقل از خطیب بغدادی): تاریخ بغداد ج 9/ 126، 10/ 278.

241- ام الكرام كریمه بنت احمد بن محمد بن حاتم مروزیه متوفای 463 هجری.


(توثیقات): ابن اهدل وی را از جمله ی حفاظ شمرده است. ذهبی می گوید: «هنگامی كه روایتی را نقل می كرد با اصل مقابله می كرد و دارای فهم و معرفتی توام با خیر و تعبد بود». (سیر اعلام النبلاء ج 18/ 233، شذرات الذهب ج 3/ 314).

(مصدر حدیث كساء به نقل از كریمه بنت احمد مروزیه): مقتل الحسین خوارزمی ج 1/ 71- 75.

242- علی بن احمد بن محمد بن علی بن متویه ابوالحسن واحدی نیسابوری متوفای 468 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 96 سخن گفتیم.

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوالحسن واحدی): اسباب النزول واحدی ص 203.

243- حافظ ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله بن احمد بن محمد بن احمد بن محمد بن حسكان حاكم نیسابوری حنفی معروف به ابن حذاء حسكانی متوفای بعد از 470 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 108 سخن گفتیم.

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوالقاسم حسكانی): شواهد التنزیل ص 16- 92.

244- حافظ ابوصالح احمد بن عبدالملك بن علی بن احمد بن


عبدالصمد بن بكر نیسابوری موذن متوفای 470 هجری.

(توثیقات): خطیب بغدادی و دیگران وی را توثیق نموده اند. (تاریخ بغداد ج 4/ 267، سیر اعلام النبلاء ج 18/ 419، تذكره الحفاظ ج 3/ 1162، شذرات الذهب ج 3/ 335).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوصالح نیسابوری موذن): اسد الغابه ج 5/ 521.

245- ابوالفرج محمد بن احمد بن علان كرجی كوفی متوفای 476 هجری.

(توثیقات): ابوالغنائم نرسی و ذهبی وی را توثیق نموده اند. (سیر اعلام النبلاء ج 18/ 451).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوالفرج كرجی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 68، 69.

246- ابوالقاسم اسماعیل بن مسعده بن اسماعیل بن ابی بكر جرجانی نافله اسماعیلی متوفای 477 هجری.

(توثیقات): ذهبی از وی با عنوان «امام مفتی» یاد می كند و سعه ی اطلاعات علمی او را می ستاید. (سیر اعلام النبلاء ج 18/ 564، شذرات الذهب ج 3/ 354).

(مصادر حدیث كساء به نقل از اسماعیل بن مسعده جرجانی): الوافی بالوفیات ج 9/ 223، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 68.


247- قاضی ابوسعید محمد بن سعید بن محمد فرخزادی نوقانی طوسی متوفای 477 هجری.

سمعانی درباره ی وی می گوید: «او فردی فاضل و عالم و نیكوسیرت و ناقل روایات بسیار بود». فرخزادی از شاگردان ثعلبی مفسر است و قسمت اعظم تفسیر ثعلبی را نزد ثعلبی استماع نموده است. (تاریخ الاسلام ذهبی- حوادث و وفیات 471 الی 480 هجری- ص 206).

(مصدر حدیث كساء به نقل از ابوسعید فرخزادی): فرائد السمطین ج 1/ 367، 368/ ح 296، ج 2/ 18، 19/ ح 362.

248- ابوالحسن علی بن محمد بن محمد بن طیب واسطی جلابی مغازلی شافعی معروف به «ابن جلابی» و «ابن مغازلی» متوفای 483 هجری.

(توثیقات): قبلا درباره ی وی در پاورقی صفحه ی 81 سخن گفتیم.

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابن مغازلی): مناقب ابن مغازلی ص 302- 306، كنز العمال ج 13/ 644- 646، منتخب كنز العمال ج 5/ 96.

249- ابوالحسین عاصم بن حسن بن محمد بن علی بن عاصم بن مهران عاصمی بغدادی كرخی متوفای 483 هجری.

(توثیقات): ابوعلی بن سكره او را توثیق كرده و ذهبی و ابن العماد حنبلی به


درجات علمی وی و همچنین صداقت او اشاره نموده اند. (سیر اعلام النبلاء ج 18/ 598، شذرات الذهب ج 3/ 368، النجوم الزاهره ج 5/ 128).

(مصادر حدیث كساء به نقل از عاصم بن حسن كرخی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسن ع) ص 69، تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 67.

250- ابوالحسن علی بن حسن بن حسین بن محمد موصلی الاصل مصری خلعی شافعی متوفای 492 هجری.

(توثیقات): ابوبكر بن عربی می گوید: «له علو فی الروایه». ابن العماد می گوید: «علو اسناد در مصر به او منتهی می شود». ابن سكره نیز وی را صاحب تصانیف شمرده و می گوید: «خلعی به سمت قضاوت منصوب گردید ولی پس از یك روز استعفا كرد و در قرافه به انزوا پناه برد». (وفیات الاعیان ج 3/ 317، طبقات الشافعیه (سبكی) ج 5/ 253، شذرات الذهب ج 3/ 398، سیر اعلام النبلاء ج 19/ 74).

(مصادر حدیث كساء به نقل از ابوالحسن خلعی): تاریخ ابن عساكر (ترجمه الحسین ع) ص 64، 69.